Codziennie zażywasz tabletkę zgodnie z zaleceniami. Pilnujesz się, aby na Twoim talerzu nie pojawiały się śmieci. Robisz, co możesz, aby się zregenerować i znaleźć trochę czasu na trening. Jednak wciąż coś jest nie tak. Objawy niedoczynności wciąż dają o sobie znać — masz trudności ze zrzuceniem wagi, suchą skórę, wypadające włosy i żyjesz w wiecznym letargu? Możesz mieć problem z konwersją fT4 do fT3. Jak poprawić konwersję, co ją zaburza i jakie korzyści może przynieść, gdy jest prawidłowa?
Trójka tarczycowa – TSH, ft4 i ft3 – co nam mówi?
Trójka tarczycowa nie jest niesamowitą enigmą, którą potrafi rozszyfrować tylko Twój endokrynolog. To właśnie na jej podstawie można określić, czy przyjmujesz odpowiednią dawkę, czy lek się wchłania i co najważniejsze – czy działa tak jak powinien. To co? Rozszyfrujemy wspólnie co się pod nią kryje?
TSH to hormon przysadkowy, stosowany w przesiewowym badaniu funkcji tarczycy, TSH pomaga w diagnozie niedoczynności lub nadczynności tarczycy, ale nie Hashimoto. Polska norma to 0,27 do 4,20 uIU/ml – co oczywiście jest bzdurą, bo optymalnie czujemy się poniżej 1,5, a już na pewno maksymalnie do 3. Im jesteśmy starsi, tym nasza tolerowana „norma” TSH wzrasta.
FT4 i fT3 optymalnie powinny wynosić minimum 50% zakresu normy (dlatego przeliczamy je na procenty i nie patrzymy na normy laboratoryjne). Wszystkie wartości poniżej będą przez nas dotkliwie odczuwane w formie objawów niedoczynności, a te powyżej 90% w formie objawów nadczynności.
FT4, czyli wolna tyroksyna (hormon tarczycy), pozwala nam określić na jakim poziomie tarczyca pracuje – czy bliżej nam niedoczynności, czy już wpadamy w nadczynności. Gdy wartość fT4 jest niska (nasza tarczyca wytwarza za mało hormonów), wartość TSH rośnie, jeśli wartość ft4 jest wysoka, obserwujemy u siebie objawy nadczynności – stąd dowiadujemy się czy dawka nie jest zbyt wysoka.
FT3, czyli trójjodotyronina podaje nam najcenniejszą informację – czy zażywany lek rzeczywiście działa. Jeśli nie mieścimy się w przedziale 50-90% oznacza to, że mamy problem z konwersją – lek jest tylko magazynowany, nie dociera do komórek, spełnia swojej roli, co najpewniej oznacza, że brakuje nam substratów. Nie martw się, wszystko da się naprawić.
Co powoduje problemy z konwersją?
Być może jesteś przypadkiem podobnym do mnie – Twoja tarczyca produkuje dużo T4, ale nie ma możliwości przemiany w T3 (aktywny hormon, który właśnie odpowiada za metabolizowanie). Dlaczego tak się dzieje? Poznaj zestawienie czynników zaburzających konwersję T4 do T3*:
- niedobory witaminowe, takie jak niedobór jodu, żelaza, selenu, cynku, magnezu, manganu, witaminy A, B1,B2, B3, B6 i B12
- nadmiar litu (dlatego nie możesz doprowadzać się do stanu odwodnienia!)
- stosowanie beta-blokerów, antykoncepcji, estrogenu, jodowych środków kontrastowych, fenytoiny i teofiliny
- starzenie (niestety, latka lecą…)
- warzywa wolotwórcze w nadmiarze
- nadmiar soi w diecie
- drakońskie diety, które trwają zbyt długo
- przetrenowanie
- przejadanie się
- otyłość
- insulinooporność
- nadmiar stresu
- nadmiar alkoholu
- kwas alfa-liponowy
- cukrzyca
- nadmiar halogenków: fluoru, chloru, bromu
- nadmiar ołowiu i rtęci
- pestycydy
- problemy z wątrobą
- dysbioza jelit
Ta lista wydaje się nie mieć końca…Sprawy nie ułatwia fakt, że my, niedoczynni w Polsce mamy znacznie utrudnione zadanie – o konwersję musimy zadbać sami.
Leki, które przyjmujemy (czyli najprawdopodobniej Euthyrox lub Letrox) dostarczają nam jedynie lewotyroksynę (T4) i choć działanie tych preparatów jest dłuższe, to od pracy naszego organizmu zależy, czy będzie skuteczne. Jeśli nie zajdzie konwersja T4 do T3 , sygnały mówiące „Halo! Niedoczynny, czas przyspieszyć Twój metabolizm, naładować Cię energią i przywrócić Cię do świata żywych” po prostu nie zostaną wysłane.
W Stanach niedoczynni leczeni są jeszcze Cytomelem – złożoną liotyroniną (T3), która co prawda działa krótko, ale to właśnie ona odpowiada za zauważalną poprawę samopoczucia i…spadające kilogramy. No właśnie, to chyba główny powód dlaczego Cytomelu nie ma na polskim rynku – w przeszłości T3 było łączone z amfetaminą, żeby spowodować szybką redukcję. To byłby idealny przepis na świetnie sprzedający się dopalacz. Cytomel można kupić na stronach ze sterydami, czego oczywiście Wam NIE POLECAM, ponieważ zabawa w hormony na własną rękę i to nie z pewnego źródła po prostu musi skończyć się źle.
Czas na konkrety.
Co zrobić, żeby poprawić konwersję T4 do T3?
Najprostszą odpowiedzią jest: zastosuj plan dr Wentz. Jeśli jednak nie masz książki albo zwyczajnie brakuje Ci czasu i motywacji, by konsekwentnie trzymać się jej protokołu, zastosuj zmiany, które za chwilę Ci zaproponuję.
Do prawidłowej konwersji potrzebne są substraty.
To znaczy, że niedobory witamin i minerałów potęgują Twoje fatalne samopoczucie i uniemożliwiają metabolizowanie. Pamiętaj, że jeśli zdecydujesz się na suplementy okres zażywania i dawki powinny być dostosowane do Twoich wyników przez specjalistę – dietetyka klinicznego lub endokrynologa. Możesz też zdecydować się na bezpieczną opcję i dostarczyć sobie substratów z pożywieniem. Zaczynamy.
Zażywaj magnez
Drga Ci powieka, masz kołatania serca i bardzo często odczuwasz niepokój? Niedobór magnezu bardzo łatwo wychwycić za pomocą badania krwi. Poniżej znajdziesz produkty, w których magnezu jest najwięcej. Jeśli jednak zdecydujesz się zażywać preparat, pamiętaj, że magnez pijemy w godzinach wieczornych – w ten sposób zapewnimy sobie głęboki, regenerujący sen. Zalecany okres stosowania: 3-6 miesięcy lub dłużej, jeśli prowadzisz stresujący tryb życia.
Zażywaj selen
Niestety, większość niedoczynnych cierpi na chroniczny niedobór selenu. To właśnie niedobór selenu jest przez nas odczuwany pod postacią suchej skóry i wypadających włosów. Nadrabiając selenowe braki podkręcisz konwersję, obniżysz poziom przeciwciał przeciwtarczycowych i uspokoisz się. Zalecana przez Wentz dawka to 200 -400 μg selenometioniny na dzień. Do preparatów, które mogę polecić należy Selen od NOW FOODS. Selen przyjmujemy po kolacji, jeszcze przed magnezem.
Daj sobie cynk
Cynk to kolejny niezbędny substrat, którego często nam brakuje. Co ważne, jeśli przyjmujesz suplementy selenu, absolutnie nie możesz ich zażywać razem z cynkiem. Suplementy cynku przyjmujemy po posiłku, ja to robię np. po obiedzie:)
Uszczelnij jelita
Flora bakteryjna jelit – to właśnie między innymi tutaj zachodzi proces konwersji. Jeśli Twoje jelita są w opłakanym stanie – ciągle męczą Cię biegunki, nie możesz się załatwić, w Twoim brzuchu cały czas „się przelewa”, a wzdęcia pojawiają się niemal po każdym posiłku, najprawdopodobniej Twoje jelita wysyłają sygnały, że czas się nimi zająć, bo są nieszczelne. To własnie jelita stanowią centrum naszej odporności.
Co możesz zrobić? Wyposaż się w probiotyki – u mnie wystarczył miesiąc regularnego stosowania pod okiem dietetyka, aby zauważyć poprawę (polecam probiotyki SAN PROBI). Teraz od czasu do czasu piję sobie napoje probiotyczne JOY DAY (totalnie nie mój smak, ale działają;)). Możesz także tak jak ja co najmniej 2 razy w tygodniu zajadać, a raczej rozpijać się rosołem mocy.
Zadbaj o wątrobę
Nie muszę Cię przekonywać o tym, że z każdej strony jesteśmy narażeni na działanie toksyn. W przypadku niedoczynnych sprawność wątroby, która przecież odtruwa nasz organizm jest szczególnie ważna – niedrożność wątroby ma negatywny wpływ na przekształcenie hormonu T4 w T3. Nie bez przyczyny walkę o remisję dr Wentz zaczyna właśnie od… wsparcia wątroby. Poza suplementowaniem magnezu, warto wyposażyć się także w NAC (ja akurat używam Swansona).
Sięgnij po Ashwagandhę
Moim ulubionym sposobem na poprawę konwersji T4 do T3 jest zażywanie ashwagandhy – adaptogenu, który dąży do równowagi w organizmie. Stymulując pracę tarczycy, Ashwa podnosi poziom T4 i T3, podkręca metabolizm i dodaje nam energii do działania, a jednocześnie obniża poziom kortyzolu (który jest największym wrogiem konwersji). O działaniu Ashwagandhy i dawkowaniu przeczytacie tutaj.
Odstresuj się
Nie spodziewaj się teraz coachingowej gadki – nie będę Cię namawiać do porzucenia wszystkiego i przejścia w Zen 🙂 Jednak wszystkie negatywne emocje, które nosisz w sobie kumulują się w Tobie i dosłownie mszczą się na Twoim zdrowiu. Stres, przemęczenie, bezsenność, ambicje i coraz wyższe cele, ciągła gonitwa i brak czasu na solidny odpoczynek to największe blokady konwersji i skutecznego działania leku. Jeżeli nie pożegnasz chronicznego stresu, nie pomoże nawet garść suplementów. To nie jest wyrok, to jest sygnał Twojego ciała, które zaprasza Cię do współpracy, aby osiągnąć remisję i pozbyć się uciążliwych objawów. To jak, bierzesz sprawy w swoje ręce? 🙂
Ps. Absolutnie nie namawiam do suplementacji na własną rękę! Każdy z nas jest inny, ma inne niedobory i zapotrzebowanie. Zasięgnij porady specjalisty – endokrynologa lub dietetyka klinicznego. Do substratów koniecznych do konwersji należą także: witamina D3, potas, żelazo i jod.
Ps2: A może Ty masz swoje sprawdzone sposoby na poprawienie konwersji? Daj znać!
*Na podstawie książek „Rozszyfruj swoją krew”, „Hashimoto. Jak w 90 dni pozbyć się objawów i odzyskać zdrowie”
Tematy, które mogą Cię zainteresować:
Jak poprawić wchłanianie leku na niedoczynność tarczycy?
Czym różnią się Euthyrox, Novothyral i Letrox?
Recenzja książki „Hashimoto. Jak w 90 dni pozbyć się objawów i odzyskać zdrowie”
33 komentarze
chciałabym podziękować za słowa otuchyzawarte w tekście…brawo za jasnei zwięzłe wyjaśnienie trudnych zagadnień i… lekkie pióro
Dziękuję za motywujące słowa ❤️
Bardzo mądry artykuł. O wielu rzeczach nie wiedziałam. Zmagam się z hashimoto; TSH jest wciąż wysokie, jednak ft3 i ft4 również (oba w górnej granicy normy). Czy dobrze rozumiem, ze nie mam problemu z konwersją ft4 w ft3?
I odpowiednia dawka leku obniży ft3 i ft4?
Przepraszam, ze zadaje tutaj pytanie jak dla lekarza, jednak jestem w trakcie zmiany endokrynologa (wciąż szukam..) i po przeczytaniu całego Twojego bloga ufam Tobie i Twojej wiedzy, a także czytam komentarze, które pokazują, ze potrafisz pomoc i rozwiać wątpliwości niczym specjalista. 😉
Wysokie TSH i wysokie ft3 i ft4 mogą świadczyć o przysadkowej przyczynie choroby i to nie Hashimoto jest. Koniecznie zmień endokrynologa.
P.S. Dzięki Twojemu blogu dowiedziałam się jaka jest różnica pomiędzy Euthyroxem a Letroxem i okazało sie, ze przy nietolerancji laktozy dostałam lek z laktozą. Gdyby nie Twój wpis pewnie czułabym się jeszcze gorzej (a zaczynałam walkę z TSH bliskim 8). I dlatego szukam nowego endokrynologa.
Wiec chciałam podziękować!! ❤️
Jestem miłe zaskoczona, ze ten blog to nie tylko wsparcie, ale kompendium wiedzy!
A dlaczego nie powinno się zażywać selenu razem z cynkiem?!? Ja mam właśnie taki zestaw witamin, gdzie w 1 tabl. jest wit. A, C,E oraz selen i cynk…
Pozdrawiam serdecznie!!!
am
Ponieważ cynk i selen wchłaniają się przez te same receptory i podane razem konkurują ze sobą. Wchłonie się więc jeden lub drugi. 🙂
No nie! Wchłonie sie trochę tego i trochę tego . Jeśli niskie dawki i transportery ( receptory jak wolisza) w enterocytach są wydolne to sie wszystko w wchłonie .
Z tego co wyczytalam szukajac odp jak i kiedy zazywac witaminy i mineraly, aby najlepiej sie wchlanialy, wynika, ze cynk nalezy zazywac po 19, a zelazo do 12.
[…] Po rozpoczęciu przyjmowania hormonu daj sobie 3 miesiące na pierwsze efekty. Następnie wykonaj badania trójki tarczycowej (tsh, ft3 i ft4) i sprawdź, jak to wygląda procentowo – skorzystaj z kalkulatora konwersji . Konwersja, najprościej rzecz ujmując, wskazuje czy lek jest odpowiednio gospodarowany i czy dawka jest dobrze dobrana – jeśli konwersja nie jest jeszcze znanym terminem, przeczytaj artykuł „Jak poprawić konwersję ft4 do ft3?”. […]
Stosuję Novothyral 75, moje TSH jest w dolnej granicy normy, FT4 w dolnej granicy normy natomiast FT3 w połowie normy, czy FT4 nie powinno być wyższe? jak czytać taki wynik? co o nim myśleć?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Witam,
jestem tu po raz pierwszy i również borykam się z niedoczynnością tarczycy.
Niestety leki proponowane przez endokrynologa nie działają, obecnie biorę już 150 mg Eutyroxu. Czytając artykuł o suplementach diety, nasuwa mi się pytanie , które zadałam lekarzowi: czy wspomniane suplementy w ogóle działają? Odpowiedź lekarza była przecząca… To samo dotyczyło diety, która według lekarza nie ma żadnego związku z poprawieniem pracy tarczycy.
Jeśli poziom głównego hormonu u mnie jest na poziomie 9,5 , to jaki suplement z prezentowanych najlepiej mógłby się sprawdzić?
Moje samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne leży po całości. Będę wdzięczna za info w tym temacie 🙂
Pozdrawiam serdecznie.
Czy jeśli poziom ft3 wynosi 6% a ft4 30%, jednak tsh w normie należy rozważyć zwiększenie dawki leku? Czy zwrócić większą uwagę na dietę, która moim zdaniem już jest dopracowana..
[…] Jak poprawić konwersję fT4 do fT3? […]
[…] trzeba przede wszystkim zadziałać od środka – wzbogacić dietę w substancje odżywcze i substraty konwersji , a także włączyć suplementację. Jak to wszystko zaplanować? O tym napiszę szerzej już […]
[…] w artykule „6 błędów przy przyjmowaniu hormonu tarczycy„. Odkryłam również, że dieta bogata w substraty konwersji jest całkowitą podstawą, dzięki której mogę odzyskać dobre samopoczucie, jednak nikt nie […]
dziekuje Ci za ten artykul.. mam obecnie strasznie rozwalona konwersje i staram sie to jakos ogarnac stopniowo.. wrocilam wiec do suplementacji ktora troszke olalam ostatnimi czasy (i pewnie to sa poniekad efekty..). Ciagle poniekad obawiam sie ashwagandhy- bo nie wiem kiedy wpadam w nadczynnosc a kiedy jestem w niedoczynnosci (wiem po zrobieniu badan;) ) i boje sie ze sobie zaszodze..
pierwszy raz rowniez spotkalam sie z suplementem NAC, powiedz mi prosze- kiedy w trakcie dnia go bierzesz?
FT4 32,4%
FT3 5,38 %
Cz to oznacza, że jest problem z konwersją?
Oba wyniki F3 i F4 powinny być na poziomie minimum 50% , żeby np włosy przestały wypadac. Natomiast żeby włosy odrastaly
Obydwa wyniki powinny być na poziomie 70 % ale nie więcej niż 90%. Sama walczę o lepszą konwersacje przyjmuje między innymi selen .
Pozdrawiam Ela
[…] ma to dla nas znaczenie? Tak jak wspominałam w artykule „Jak poprawić konwersję ft4 do ft3?”, niedobory witaminowe są najczęstszą przyczyną problemów z konwersją – bez jej […]
[…] działania podjąć, by zoptymalizować ich poziom, zachęcam Cię do lektury artykułu „Jak poprawić konwersję ft4 do ft3„? Choć wielu endokrynologów pomija ft3, to oznaczenie jest potrzebne do oceny konwersji, […]
[…] W idealnym świecie wszystkie niezbędne składniki pokarmowe jesteśmy w stanie dostarczyć dobrze zbilansowaną dietą. Jednak może być to utrudnione przez nieprawidłowe wchłanianie, które w konsekwencji prowadzi do niedoborów witamin i minerałów. Niestety, niedobory są chlebem powszednim niedoczynnych, nie tylko nasilają one objawy niedoczynności tarczycy, ale są główną przyczyną problemów z konwersją T4 do T3 – przy słabej konwersji lek, który przyjmujesz codziennie rano jest jedynie magazynowany, bo bez substratów nie dociera do komórek i nie spełnia swojej roli. Jeśli nie wiesz jeszcze, czym jest konwersja i jakie jest jej znaczenie dla osób z niedoczynnością tarczycy, zachęcam do lektury artykułu „Jak poprawić konwersję ft4 fo ft3?„. […]
[…] by lek rzeczywiście działał, a nie był tylko magazynowany w organizmie opisałam w artykule Jak poprawić konwersję ft4 do ft3? , serdecznie zachęcam do (ponownej) lektury. Znakomita większość z nas zmaga się z […]
Nie wszystko zostało wyjaśnione .U mnie długo był stan wysokiego ft3 przy za niskim ft4 . Nikt nie potrafił wyjaśnić skąd ft3 blisko górnej granicy a ft4 poniżej dolnej .Coś lekarz wspominał że organizm bierze ft4 na bieżące potrzeby i nie ma co odkładać ale kłóci się to z wiedzą . Pierwsza tabletka euthyroxu tzn połówka 25 i myślałem że się ugotuję . Poczułem się żywszy samopoczucie wzrosło .Obecnie brałem 50 i było beznadziejnie ,zwiększone na 75 i mam zrywania mięśniowe ,ucisk w gardle drżenie dłoni a czasem i samoczynnie zginanie kciuka który pulsuje a hormony ft 3 pośrodku normy ,ft 4 blisko dolnej granicy . Tsh się waha od 1,2 do 2,5 . Anty tpo różnie 200 , czasem 150 . Każde zwiększenie dawki powoduje objawy lęku ,niepokoju napięcia ,drżenia, zrywań mięśni okresowo nasilenie doła . Po większej dawce głowa ciężka ,boli czuć pulsowanie krwi czasem uderzenia gorąca . Wyniki badań nie wskazują nadczynności a objawy są . Wkrótce rezonans przysadki może on coś wyjaśni .
Czy ashwagandha pomoże w konwersji ft4 do ft3 po resekcji całkowitej tarczycy, przy dawce 125 euthyroxu?
super artykuł, dziękuję tego szukałam. Już zamówiłam ashwagande bo tego nie stosowałam a mam powazny problem z konwersją FT4 do FT3
Proszę o pomoc.bardzo wypadają mi włosy,zrobiłam sama badania,TSH 1,84. norma0,27-4,3, FT3 2,87 norma 2,04-4-4 FT4 1,12 norma 1-16.Obliczylam procentowo.ft3 35,17,ft4 20%.czy mam problem z tarczyca.Nic na ten temat nie rozumiem.Z gory dziękuję za jakąś sugestię
Masz problem z konwersacja ponieważ F4 i F3 powinno być na poziomie min 50 % żeby włosy nie wypadały oraz ok 70 % żeby odrastały.
50 % to jest absolutne minimum to wiem na pewno bo sama tego doświadczyłam. Teoretycznie TSH masz dobre ale tutaj bardziej liczy się F4 i F3. Nie jestem lekarzem ale myślę, patrząc na F4 tylko 20 % to masz niedoczynność. Dobrze znaleźć dobrego lekarza.
Dużo jest informacji o konwersji ft4 do ft3 ale nie mogę znalesc nic o podniesieniu ft4 ktorego ja mam za mało.
Jak to zrobić
Czy przy wynikach: TSH 3,751 μlU/mL 0,350 — 4,940; FT3: 3,26 pg/mL 1,58 — 3,91 (72,10%) i FT4: 1,00 ng/dL 0,70 — 1,48 (38,47%) mogę podejrzewać u siebie objawy niedoczynności tarczycy? Miewam problemy z koncentracją, spadkami energii, sennością, łamliwymi paznokciami i wypadaniem włosów. Dodatkowo od niedawna mam zdiagnozowane SIBO. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Udało Ci się rozwiązać problem? Ja mam tsh obecnie 1.7, przez ostatnie lata bylo miedzy 1.7-2.5. Ft3 obecnie mam 93% normy, a ft4 trochę ponad 50%. W badaniach sprzed kilku lat tez mialem rozbieznosc kolo 35-40 procent. Atpo w normie, Atg przy normie do 4 mam 63. W dwóch usg na przestrzeni lat objętość tarczycy raz koło 10 drugie około 13.5. Objawy pomieszanej niedoczynności z nadczynnoscia. Uczucie gorąca, pocenie się , bardzo słabe mięśnie, slabe paznokcie, slabe wlosy, bóle brzucha, stany grypopodobne, skrajne wyczerpanie, suchy nos, oczy, uczucie ciągłego odwodnienia, wstrzymywanie wody, skacząca puls, uczucie jakby coś siedziało mi w gardle, skacząca prolaktyna i wiele innych, których juz nie bede wymieniał. Jeden lekarz powiedział że mam chorobę autoimmunologiczną, jeszcze nie hashimoto bo mam niby hormony w normie, drugi że mam hashimoto, ale hormony w normie więc leków sie żadnych nie podaje. Wydaje mi się ze jedynym rozsądnym rozwiązaniem byłoby podanie tyroksyny zeby wyrównać hormony i suplementacja witaminami oraz zbilansowana dieta. Wszystkie sugestie mile widziane. Pozdrawiam
Witaj . Super artykuł . Czy mogłaś mi opowiedzieć co dzieje się u mnie ..TSH6,100 fT3 1,55 fT4 0,98
Dobry wieczór. Właśnie całkiem przypadkiem natrafiłam na Pani artykuł. Dziś otrzymałam wyniki z krwi. TSH w normie 1,04, czyli ponoć super, ale FT3 wynosi 2,09, a FT4 0,93. Czytając tu i ówdzie i obliczając % już wiem, że te dwa wyniki są znacznie poniżej 50%, TF3 ma 19%, a TF4 29,49%. Oczywiście zapisałam się do Endokrynologa, ale czy to wskazuje na niedoczynność? Proszę o informację zwrotną, za którą z góry dziękuję.,. Pozdrawiam serdecznie Agnieszka Chudziak